Met een zwaar gemoed, toch wel. Natuurlijk gaat de wereld door en natuurlijk gaat het leven door. Maar de wereld staat in de fik. Vergaderen over jaarplannen voelt dan zo banaal. Zo onbelangrijk. En ik maak me geen illusies: het is ook onbelangrijk. Net als de pijn in je voet als je je teen stoot, en het telefoontje naar je internetprovider als het internet niet snel genoeg gaat. In die wereld op drift is de meest symbolische plek wel De Luwte¹. Even in de luwte zitten. Met elkaar.

Op 23 november kwam de Ledenraad in De Luwte in Mennorode bij elkaar voor de laatste bijeenkomst van 2024. Aan de orde waren de jaarplannen van de ADS – waaronder het seminarium – en de financiële onderbouwing ervan. Terwijl er kinderen worden platgebombardeerd in Gaza en duizenden soldaten, ook uit vreemde verre landen, als kanonnenvoer dienen aan het Russisch/Oekraïense front. Met een zwaar gemoed ging ik erheen. M’n jaarplan voelde zinloos. De hele exercitie voelde zinloos.

‘Dat de wereld in de fik staat betekent nog niet dat het einde is gekomen. Oorlog en ellende is nou eenmaal zo.’² Hoe hard dat ook klinkt. Het enige dat er nog is, is hoop en de taak te laten zien dat het anders kan. Want het kán anders. Soms tegen de klippen op en vaak tegen beter weten in. Maar het kan anders. Gemeenschap zijn biedt hoop. Kan hoopvol zijn. De gemeenschap kan het harnas zijn tegen alle ellende. En tegelijk het wapen tegen geweld. Wie stopte de roos in de loop van het geweer? Wie brak het geweer?³ Diegenen die lieten en laten zien dat het anders kan. En dat van de daken schreeuwen.

De dieren in het bos komen bij elkaar. Het is feest. Overal komen ze vandaan. Dan vraagt er één waarom de wereld niet kleiner is. Dat is makkelijker, want dan kan iedereen eenvoudiger samen zijn, gemeenschap zijn. En als iedereen bij elkaar op bezoek komt, komt de oorlog dan ook weleens op bezoek?⁴ Zolang we elkaar blijven zien, zolang we luisteren en echt horen, zolang we mét elkaar en niet óver elkaar praten, is het vooral de vrede die op bezoek komt.

Het is grappig en aandoenlijk hoe de dieren spreken over oorlog en vrede. En knetter-naïef. Het is ook boos makend voor iedereen in de wereld die onveilig is, of sneuvelt aan een front, of platgebombardeerd wordt dat wij zo met elkaar over banale dingen kunnen praten. In de luwte in De Luwte. Maar wat is er anders dan hoop en licht? Wat is er sterker dan verhalen over hoop en licht als er geen andere uitweg is? Verhalen geven hoop. Geven licht. En die hoop en dat licht hebben we hard nodig. Laten we ons gelukkig prijzen dat we de mogelijkheid nog hebben.

1. De Luwte is de kapel in de buitenruimte van Mennorode ↩︎
2. Marcus 13: 3-7 – gebruikt door Sonja van der Meulen bij haar overdenking ↩︎
3. ‘Harnas’, ‘wapen’ en ‘geweer’ zijn niet de meest gelukkige woorden in een doopsgezinde context, maar ik gebruik ze toch ↩︎
4. Toon Tellegen: ‘De oorlog’, uit Waar gaan we eigenlijk heen – voorgelezen door Sonja van der Meulen bij haar overdenking ↩︎

Tekst en beeld: Kalle Brüsewitz